زنان بیدار ، وجود محیطی امن برای زندگی در کنار سایر نیازهای اساسی فیزیولوژیکی انسان مانند غذا، سرپناه و بهداشت از ضروریات زندگی انسان است. ارضا نشدن نیاز به امنیت انسان در فضاهای جمعی او را از رسیدن به نیازهای متعالی تر باز می دارد. امنیت برای تمام افراد جامعه موضوع مهمی است، اما زمانی که با مقوله جنسیت مرتبط میشود اهمیتی دوچندان می‌یابد؛ زیرا هرچند ممکن است فضاهای شهری مخاطرات گوناگونی را برای گروه‌های مختلف اجتماعی و احساس امنیت آنان ایجاد کنند، به‌نظر می‌رسد زنان به‌دلیل ویژگی‌های فیزیکی خاصشان، زمانی که در فضاهای شهری حضور پیدا می‌کنند، بیشتر با خطر تجاوز و اعمال خشونت مواجه می‌شوند و بنابراین، تجربه ویژه‌ای از احساس ناامنی دارند. این تجربه درمیان زنانی که به گروه‌ها و طبقات گوناگون اجتماعی تعلق دارند ویژگی‌های مشابهی دارد. درمیان تجربه‌های گوناگونی که ممکن است به دلیل داشتن فیزیک خاص برای زنان به وجود آید، تجربه احساس ناامنی و ترس از مواجهه با آزارهای جنسی یکی از جدی‌ترین آسیب‌هاست و با وجود تدابیر امنیتی و حفاظتی برای شهروندان، این مشکل به یکی از دغدغه‌های مشترک زنان در شهرهای جهان تبدیل شده است.
ازآنجاکه تجربه این مزاحمت‌های جنسی و احساس ناامنی ناشی از آن، به‌دلیل داشتن بدن زنانه است، برخی بر این عقیده‌اند که پوشش بدن می‌تواند عاملی برای کاهش مزاحمت‌های جنسی و تجربه های ناخوشایند زنان باشد و احساس امنیت آنان را در مکان‌های عمومی تحت تأثیر قرار دهد. ازنظر آنان، راهکارهای کاهش یا حذف مزاحمت‌های جنسی، علاوه‌بر مجازات متعرضان و آسیب‌رسانان، تغییر رفتار اشخاص بزه دیده (که در این مورد معمولاً زن هستند) هم هست اما درمقابل این دیدگاه، دیدگاه فمینیستی بر آسیب پذیری زنان دربرابر خشونت در درون جامعه تأکید می‌کند. طبق این رویکرد، ساختار جامعه، یعنی هنجارها و عادت‌های فرهنگی، موقعیتی را به وجود می آورد که در آن خشونت مردان دربرابر زنان، برخلاف خشونت برضد مردان، اگر هم ازنظر اجتماعی پذیرفتنی نباشد، دست‌کم ازنظر اجتماعی به‌نحوی تحمل میشود. تبعیض ساختاری به زیان زنان به‌گونه‌ای است که احتمال اعمال خشونت برضد زن یکی از ویژگی‌های مشترک همه حوزه‌های زندگی روزمره است و زنان همواره آسیب‌پذیری خود و این واقعیت را احساس می‌کنند که حتی در خانة خود هم ممکن است از خشونت در امان نباشند. فمینیست‌ها معتقدند ساختار جامعه همان‌طورکه ابزار توجیه خشونت علیه زنان است، موجبات ناامنی آنها را نیز فراهم کرده است. ازاین‌رو، آنها مقصر اصلی را ذهنیت مردانه پرورش یافته در جامعة مردمحور میدانند که زن را سوژه‌ای جنسی می شناسد، و راه‌حل تأمین امنیت زنان را زدودن این نوع ساختارهای جنسیتی از جامعه میدانند. احساس امنیت در زنان می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. یکی از این عوامل می تواند عوامل فیزیکی – کالبدی باشد. نظریه "فضای قابل دفاع" عواملی چون ایجاد قلمرو مناسب، احساس تعلق به فضا، امکان وجود نظارت طبیعی از داخل ساختمان به فضای خارجی (ارتباط بصری) و بهبود موقعیت فیزیکی محل سکونت را راه‌حل مقابله با ترس از جرم و احساس ناامنی می‌داند براین‌اساس، بسیاری از صاحب‌نظران بر این عقیده‌اند که با دستکاری فضاها و تلطیف آنها می‌توان احساس امنیت را در زنان زیاد کرد.
با توجه به دیدگاه و رویکردهای مخالف اجتماعی مبنی بر ایجاد حس امنیت و تقویت آن، کنترل و نظارت بر محیط های مخاطره آمیز و ایجاد کالبد و فضای امن شهری توسط مدیریت شهری، آموزش و فرهنگ سازی در حوزه برابری جنسیتی و در کنار آن رعایت حجاب اسلامی و حفظ پوشش از سوی زنان از مهم ترین راهکارهای ایجاد امنیت برای زنان در فضاهای عمومی شهری می باشد.
ارسال نظر