به گزارش زنان بیدار ، عاشق طبیعت است و با مشقت دم خور! همه عمر خود را در مسیر قشلاق و ییلاق در حرکت است، هرکجا مرتعی سرسبز بود آنجا خانه اوست...
زندگی کوچ‌نشینی، قدمتی به درازای تاریخ دارد، در اصل از همان زمان که انسان با نیازهای اولیه خود آشنا شد و دام را در راستای رفع نیازهایش به خدمت به خود درآورد و از پوست آن‌ها لباس ساخت و از شیر و گوشت آن‌ها تغذیه کرد؛ زندگی کوچ‌نشینی شروع شد.
در دنیای مدرن امروز و پس از گذشت قرن‌ها هنوزم که هنوز است طوایفی در کشور وجود دارند که به سبک زندگی عشایری و کوچ‌نشینی روزگار سپری می‌کنند.
استان کردستان نیز یکی از استان‌هایی است که به دلیل شرایط آب و هوایی و وضعیت جغرافیایی و توپوگرافی آن و وجود مراتع و دشت‌های سرسبز دارای ایلات و عشایر بسیاری است.
اگرچه زندگی در مناطق عشایری، با صفا و سادگی بسیاری همراه است، اما مشکلاتی در زندگی آن‌ها وجود دارد که همواره با آن‌ها هوار به هوار کوچ می‌کند و صدای دلخوری‌هایشان به هیچ‌کجا نمی‌رسد.
جمعیت عشایری کردستان براساس سرشماری ٦ هزار و ۲٥۰ خانوار با جمعیتی بالغ بر ۲٥ هزار نفر است که این جمعیت قابل توجه در سە شهرستان دیواندرە، سروآباد و کامیاران و در ٦٨ روستا زندگی می‌کنند.
۲ میلیون و ٨۰۰ هزار واحد دامی، ۲۰ درصد از دام سبک استان در اختیار عشایر و بیش از ۲٤ درصد از مساحت استان در قلمرو عشایر واقع شده و ۳٥ درصد از مراتع و ۳۰۰ هزار هکتار از زمین‌های زراعی و باغی در اختیار عشایر قرار دارد.
این مطالب را یکی از جوانان عشایری استان کردستان می‌گوید؛ فردی که به مدت سه سال نماینده شورای مناطق عشایری کامیاران بوده و از زیر و بم مشقت‌های زندگی عشایری باخبر است.
این جوان عشایری به نقش موثر عشایر در طول تاریخ پرداخت و گفت: عشایر نقش تاریخی بسزایی در تحولات سیاسی، مبارزه با استعمار و آبادانی کشور و حراست از مرزها و منابع طبیعی و محیط زیست داشته و دارد.
وی عنوان کرد: تا قبل از پهلوی اول عشایر نقش مولد را در کشور داشتند و به هیچ عنوان مصرف کننده نبودند و تقریبا در اکثر زمینه ها خودکفا بوده و نیازی به زندگی شهری و کار در شهر نداشتند.
او می‌گوید: عشایر به عنوان گروه مولد و حافظ محیط زیست قرن‌ها از این منابع طبیعی و خدادادی استفاده و محافظت کرده اند.
وی ادامه داد: عشایر در طول تاریخ محافظ کشور در برابر استعمارگران و در خط مقدم مبارزه با استعمار انگلیس بوده اند و خواهان استقرار آزادی در کشور بوده و همچنین در مقابله با استبداد پیشرو و در پیروزی مشروطه و مشروطه خواهان نیز نقش بسزایی داشته است.
به گفته این جوان عشایری طبق سرشماری‌های موجود؛ عشایر در کردستان دارای ٦ هزار و ۲٥۰ خانوار هستند و بالغ بر ۲٥ هزار نفر جمعیت دارند که در سه شهرستان دیواندره، سروآباد و کامیاران در ٦٨ روستا زندگی می‌کنند.
این جوان عشایری در ادامه سخنان خود خواستار تاسیس سازمان امور عشایری در کردستان شد و بیان کرد: طرح‌های حمایتی امور عشایر برای جامعه عشایر در حوزه دام و سایر طرح‌های تولیدی نیازمند حمایت تمامی مسئولین به خصوص برنامەریزان و تامین‌کنندگان مالی است.
همچنین پرداخت تسهیلات بانکی با کارمزد پایین و بازپرداخت بلندمدت را یکی از دیگر خواسته های عشایر کردستان عنوان کرد و افزود: عشایر خواستار تمدید تسهیلات بانکی سررسید شده هستند.
وی اجرای پروژه های عمرانی در مناطق عشایری به ویژه پروژه های آب شرب پایدار با لولەکشی و احداث راه را مهم خواند و عنوان کرد: از محیط زیست و منابع طبیعی درخواست داریم که به پروژه های هوارنشینان خیلی سخت نگیرند و در اجرای درخواست‌های آنان تسهیل‌گر باشند.
عضو شورای مناطق عشایری کامیاران با بیان اینکە هیچگونه کمکی در بحث علوفه و جو به دامداران و عشایر صورت نگرفته گفت: عشایر استان خواستار اجرای طرح‌های تولیدی قراردادی هستند.
وی در ادامه بر حمایت از تشکل سازمان امور عشایر تاکید و بیان کرد: نبود آموزش به دامداران، کمبود امکانات رفاهی و زیست بومی، نبود آبشخور برای دام‌ها، نبود آب لوله کشی، نبود سیستم روشنایی، صعب‌العبور بودن جاده های دسترسی به مناطق عشایری، نبود مدارس، کمبود معلم، نبود پایگاەهای امداد و نجات، نبود امنیت و احساس ناامنی، ضعف شبکه های بهداشت و درمان و دامپزشکی، نبود امکانات رفاهی، نبود آب لوله کشی، عدم آنتن‌دهی در مناطق عشایری از جمله مشکلات عشایرها در استان کردستان است.
این جوان عشایری اضافه کرد: همچنین عدم حمایت ادارات مرتبط از دامداران در زمینە تهیە نهادهای دامی و خرید تضمینی قیمت دام در مناطق عشایری، همەسالە سبب ضرر و زیان و نهایتا ایجاد نارضایتی در عشایر شدە است.
وی خاطرنشان کرد: در مجموع همە مسائل و مشکلات موجود در مناطق عشایری سبب کوچ اجباری دامداران و عشایر بە شهر و افزایش زندگی شهرنشینی و گسترش حاشیەنشینی در شهرها شدە است.
روستاها و مناطق عشایری از کانون تولید خارج شده اند
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان از کاهش ۳۰۰ الی ٤۰۰ راسی دام در دو سال اخیر در استان کردستان خبر داد و گفت: بیش از ٨۰ درصد از دامداری استان کردستان سنتی و در اختیار روستائیان و عشایر قرار دارد.
پیمان اسکندری در حوزه تامین امنیت غذایی در استان اظهار کرد: استان کردستان در حوزه دام سبک یکی از استان‌های تامین کننده بود، اما امروز در بحث نگهداری از دام سبک رتبه نوزدهم کشوری را دارد.
وی عنوان کرد: در گذشته روستاها کانون تولید کشور بودند که متاسفانه امروزه به سکونتگاه هایی تبدیل شده که از کانون تولید خارج شده است.
اسکندری بیان کرد: امروزه گسترش تکنولوژی و فضای مجازی در روستاها سبب شده که امروزه دیگر جوانان رغبتی به دامداری نداشته باشند؛ همین امر سبب مهاجرت روستائیان و دامداران به شهرها و گسترش حاشیه نشینی در شهرها و ایجاد معضلاتی در حوزه رفاهی اجتماعی و اقتصادی در شهرها شده است.
وی تصریح کرد: اگر همچون گذشته سبک روستاها به کانون تولید بازنگردد، با جاده سازی و برق‌رسانی و گازرسانی به دلیل نبود اشتغال، همچنان شاهد پدیده مهاجرت روستانشینان به شهرها خواهیم بود.
اسکندری با اشاره بە اینکه هموارە یکی از تاکیدات مقام معظم رهبری در اقتصاد مقاومتی بر خودکفایی کشور در بحث غذا و دارو بوده است، افزود: سال گذشته ناترازی در گوشت قرمز ٨۰ هزارتن بوده که در سال جاری این میزان به ۲۰۰ هزار تن رسیده است که ناچارا برای جبران آن وابسته دیگر کشورها خواهیم شد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان گفت: ما باید به روستا و عشایر به عنوان کانون تولید توجه کنیم و این مهم نیازمند هماهنگی همه دستگاه های ذی ربط است.
آمادگی جهاد کشاورزی برای تهیه علوفه دامی عشایر
اسکندری به نیاز عشایر در بحث تهیە علوفه دام‌ها اشاره کرد و گفت: وزارت جهاد کشاورزی این آمادگی را دارد که در ازای خرید گوشت قرمز به همان میزان علوفه تحویل عشایر و دامداران کردستانی دهد.
مشکلی در بحث ارائه تسهیلات به کشاورزان، دامداران و عشایر وجود ندارد
اسماعیل حیدری، مدیر امور شعب بانک کشاورزی کردستان در ادامه اظهار کرد: براساس قانونی که در کشور وجود دارد کلیه سیستم‌های بانکی موظف هستند ۲۰ تا ۳۰ درصد از تسهیلات پرداختی خود را در بخش کشاورزی هزینه کنند که متاسفانه بسیاری از بانک‌ها نسبت به این قانون بی‌توجه هستند.
حیدری با اشارە بە اینکه در سال گذشتە ٤٤ هزار میلیارد تومان تسهیلات توسط بانک کشاورزی پرداخت شده است، گفت: امکان ندارد عشایر، دامدار یا کشاورزی به بانک کشاورزی مراجعه کند و مطابق مقررات و شرایط به آن‌ها تسهیلات پرداخت نشود.
یکی از مشکلات عشایرهای استان کردستان در بحث تمدید تسهیلات سررسید از سوی بانک‌های عامل استان کردستان است که مدیر امور شعب بانک کشاورزی کردستان در پاسخ به این مسئلە گفت: براساس تبصرە ۱٦ تمدید تسهیلات براساس قانون در بانک‌ها در جریان است و منتظر مصوبات آن هستیم.
عشایر و دامداران کردستانی نسبت به بیمه دام خود اقدام کنند
حیدری به بیمه دام روستایی و عشایری اشاره و عنوان کرد: یکی از قوانینی که در کشور متاسفانه مجهول مانده است بحث قانون بند ۳ ماده ۳۳ برنامه ششم توسعه در بحث الزام بیمه دام روستایی و عشایری است، لذا از همه دامداران و عشایران درخواست می‌کنیم تا براساس همین قانون و با تعرفه ناچیز ۱٨۰ هزار تومانی به شعبه های بانک کشاورزی و شرکت‌های خدمات بیمه ای مراجعه و دام‌های خود را بیمه کنند.
وی تصریح کرد: خوشبختانه هیچ مشکلی در قالب پرداخت تسهیلات برای خرید دام وجود ندارد و تسهیلات در دو قالب سرمایه ای و جاری در بانک کشاورزی پرداخت می‌شود.
حیدری ادامه داد: تسهیلات سرمایەای برای خرید دام و تسهیلات جاری برای خرید نهادەهای کشاورزی و دامی در نظر گرفتە شدە است.
وی بانک کشاورزی را یکی از تسهیل‌گرترین بانک‌ها در پرداخت تسهیلات دانست و گفت: در بانک کشاورزی ضمانتی تحت عنوان ضامن کارمند با کسر حقوق وجود ندارد و با کمترین امکان و راحت‌ترین راەها تسهیلات پرداخت می‌شود.
انجام ٨۰ درصد از واکسیناسیون دامی در استان کردستان رایگان است
سرپرست اداره کل دامپزشکی کردستان نیز عنوان کرد: در حال حاضر ۱۰ شبکە دامپزشکی در ۱۰ شهرستان وجود دارد کە علاوە بر آن بالغ بر ۲۰۰ مرکز بخش خصوصی دامپزشکی نیز در قسمت‌های مختلف استان در حال فعالیت هستند.
کامران زیباکردار اضافه کرد: خوشبختانە در مناطق عشایری بە ویژە در مرکز اورامان تخت مرکز دامپزشکی فعال دایر است.
وی بە اقدامات ادارە‌کل دامپزشکی استان کردستان در بحث بهداشتی و پیشگیری اشارە کرد و افزود: بالغ بر ٨۰ درصد از واکسیناسیون‌هایی کە بە جمعیت دامی و دامداران ارائه می‌شود کاملا رایگان و شامل کلیه بیماری‌های واگیردار است.
زیباکردار تصریح کرد: در حال حاضر کمتر از ۲۰ درصد از واکسیناسیون در بحث بیماری‌های مدیریتی بهادار، توسط دامداران پرداخت می‌شود.
هوارنشینی عشایر دسترسی اکیپ‌های دامپزشکی را دشوار کرده است
وی به دو موضوع مهم در بحث عشایر اشاره کرد و گفت: یکی از موضوعات مهم دسترسی سخت اکیپ‌های دامپزشکی در ایام هوارنشینی عشایر است، لذا در بخش‌هایی از سال که عشایر در روستاها سکونت دارند هیچ فرقی بین دام عشایری و روستایی وجود ندارد و خدمات به همه آن‌ها ارائه می‌شود و بخش دیگر مربوط به ضعف بنیه مالی دامدارانی است که در پرداخت بهای آن بخش خدماتی که رایگان نیست، مشکل دارند.
زیباکردار خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات مدنظر ما گسترش مراکز خصوصی دامپزشکی در عمق مناطق روستایی و عشایری است، لذا برای تحقق این هدف باید مشوق‌هایی برای فارغ التحصیلان این رشته در نظر گرفته شود تا بتوانند در این مناطق مراکز دامپزشکی را احداث کنند.
وی در پایان یادآور شد: در صورت تامین اعتبار کلیه خدمات عشایر از جمله واکسیناسیون، ارائە مکمل‌های دامی به صورت رایگان انجام خواهد شد.
کردستان فاقد قشلاق است
مدیرکل منابع طبیعی استان کردستان گفت: نباید نگاە عشایر به مراتع استان کردستان صرفا نگاە علوفه ای و بهره برداری باشد، بلکه اگر گونه های گیاهی و جانوری در مراتع و بالا دست حفظ نشود، سیلاب‌های ویرانگر پایین دست را دستخوش تخریب خواهد کرد.
بهزاد شریفی ادامه داد: ٦٨ هزار بهره بردار و دامدار در قالب نظام بهره برداری از مراتع یک میلیون و ٤۰۰ هزار هکتاری استان کردستان به صورت مستقیم ارتزاق می‌کنند که ظرفیت بسیار مهمی است.
وی ادامە داد: مراتع استان کردستان ظرفیت یک میلیون و ۹۰۰ هزار واحد دامی را دارد و اینکە سازمان عشایری در استان کردستان مستقر نیست بە دلیل مناطق ییلاقی آن است.
شریفی عنوان کرد: شرایط توپوگرافی و جغرافیایی استان کردستان آن را از سایر استان‌ها متمایز کرده است؛ زیرا سازمان عشایر در مناطق و استان‌هایی مستقر است که از مراتع ییلاقی، اشراقی و میانبند استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: استان کردستان فاقد قشلاق است و تنها پنج تا شش ماه در سال از مراتع بهره برداری می‌شود، زیرا کردستان جزو مناطق ییلاقی است و قشلاق ندارد.
شریفی به درخواست هوارنشینان در بحث جایگاە عشایر گریزی زد و گفت: ما در امر احداث آغل و ایجاد سرپناه برای هوارنشینان با سازه های سبک و چادر کاملا موافق هستیم./ گزارش از دلنیا گوهری نژاد
ارسال نظر